Một tuần kể từ ngày kết thúc lớp học Coaching Level 2 tại LCV, mình mới dành ra được 1 buổi tối thật lắng đọng để đọc love letter của cả lớp gửi, và nhìn lại hành trình 2 tháng học vừa qua. Bốc ngay phải tấm đầu tiên của chị Trâm viết, và bắt đầu khóc. Thế là khóc quá trời, đọc đến thư của ai là lại hình dung ra được khuôn mặt của người đó. Thấy xúc động, thấy kết nối sâu với cảm xúc của mình, thấy được yêu thương.
Khác với lúc bắt đầu học lớp Level 1, mình bắt đầu lớp Level 2 với một tâm thế “đủ đầy”, cảm thấy mình thật nhiều năng lượng để có thể đi xa hơn với hành trình khai vấn này. Mà không ngờ rằng ngoài kiến thức ra thì mình thật sự có thể chuyển hóa lớn tới vậy.
Từ khóa đầu tiên để mà nói về lớp Level 2 chắc chắn là “WHO” – phần con người. Nếu như ở level 1, mục tiêu là mình có thể tự tin với phần “WHAT” – vào những vấn đề của người coachee, thì lớp level 2 đi sâu hơn vào Nhân sinh quan – Thế giới quan của người đó. Chính hệ điều hành ấy đã tạo nên những cảm xúc và hành động của người coachee, và nhiệm vụ của mình – as a coach, là có thể “lắng nghe sâu” – không chỉ nghe về những gì xảy ra ở bên ngoài, mà còn nghe được những cảm xúc, niềm tin, và hệ điều hành ở bên trong, như thể mình có thể hiểu thấu được người đó vậy.
Hành trình nghe sâu hiểu thấu ấy được tạo nên từ một sự đồng hành dài. Và mình đã được nếm vị ngọt đó, cả với vai trò là người coach và coachee. Nếu như ở những buổi đầu, mình nói về vấn đề bề mặt, thì càng ở những buổi sau, mình càng hiểu sâu hơn về hệ điều hành ấy, khi nó cứ lặp đi lặp lại qua các phiên coach. Có một chủ đề lớn và xuyên suốt các buổi, để được “lựa chọn – trải nghiệm – nhìn lại” sau mỗi 2 tuần, giúp mình “bóc vỏ hành” dần dần, và thấy được những niềm tin “trùm cuối” đứng sau giật dây tất cả những hành động bên ngoài.
Nếu những cái ở trên mình đã lờ mờ nhận được từ lúc học lớp Level 1 và hơn 100h thực hành khai vấn, thì phần tiếp theo là thứ khiến mình thấy wow, và một chút hoang mang khi nhận ra mình đã không làm được trong việc thực hành trước đó. Đấy là câu chuyện của Thấu cảm (Sympathy) và Đồng cảm (Empathy). Mình có thể làm khá tốt việc Thấu cảm – nhận ra và hiểu được những cảm xúc mà coachee đang có, nhưng mình lại không thể Đồng cảm – cảm được những cảm xúc ấy. Đã thế lại còn từng thấy tự hào về việc đó – khi nghĩ rằng đấy là việc mình có thể tách bạch và không bị vướng mắc vào cảm xúc của người đối diện, để trở nên vững chãi và không bị dẫn dắt. Lúc đó có 1 câu hỏi bật lên: “Vậy mình có thực sự cần phải cảm không, trong khi nhận ra và hiểu được là cũng tốt rồi mà?”. Câu hỏi ấy cứ đeo đuổi cho đến tận những buổi cuối cùng thì mình mới có câu trả lời thỏa đáng cho bản thân.
Kiến thức tiếp theo là thứ mà mình thấy thú vị nhất cả khóa – học về các Tiểu tính cách & Phiên bản (Sub-personality). Nó trả lời cho câu hỏi vì sao có nhiều thứ mình hay tự bị mâu thuẫn, nghĩ được nhưng lại không làm được. Thấy bản thân có 6 tiểu tính cách khác nhau, chia làm 2 phe rõ ràng: thấy 2 phiên bản chủ đạo là “Phân tích” và “Cầu tiến” đã lèo lái mình trong suốt một hành trình dài, thấy thích phiên bản “Yêu thương” mới được nuôi dưỡng 1 năm trở lại đây. Phe còn lại là những phiên bản “xấu xí”, là “Cái tôi”, “Sợ phán xét”, và “Phán xét chính mình”. Ở đâu có mâu thuẫn, có những cảm xúc khó chịu, là y rằng ở đó có sự góp mặt của cả 2 phe chí chóe, không chịu nhường nhịn. Thấy hài, thấy vui, thấy thương 3 phiên bản mà mình bảo là “xấu xí” ấy. Nó đâu có xấu đâu, nó cũng muốn tốt cho mình mà, chỉ là mình thiếu sự dũng cảm để công nhận các bạn ấy như là một phần của chính bản thân mình. Vẫn đang trên hành trình hiểu để giúp các phiên bản “làm hòa” với nhau.
Kiến thức mà mình thấy chạm, thấy kết nối nhất là “Niềm tin” – ở đây là niềm tin của người coach có cho người coachee, hay rộng hơn là cho tất cả mọi người xung quanh. Rằng mỗi người đều là một bức tranh đẹp, và có thể đạt được mọi thứ mà họ muốn. Nghe thì thấy thật ngây ngô nhỉ, ở ngoài đời đâu phải ai mình cũng thấy họ đáng yêu qua cách hành xử đâu, cơ mà mình có lựa chọn mà, lựa chọn để tin một cách vô điều kiện. Để mình có thể trao lại niềm tin đó cho họ, và đồng hành cùng họ trên hành trình này. Đây chính là hệ điều hành mà 1 người coach nên có, là triết lý và niềm tin của nghề. Rằng hãy tin người coachee hơn cả họ tin vào chính mình.
Kiến thức cuối cùng là về Trực giác (Intuition). Từ cái hiểu của mình thì nó đơn giản là tin vào những gì rớt xuống trong lòng mình mà không có phán xét hay phân tích. Đối với mình đây vẫn đang là kiến thức (received knowledge) chứ chưa phải là nhận thức (embodied understanding), khi mình vẫn đặt quá nhiều phân tích vào. Nhưng mình tin rằng đây chính là đỉnh cao của Coaching, khi mình có thể ngồi ở đó với người coachee, nói ra những điều mình nghe được từ trong lòng rớt xuống, mà không phải qua một lớp màng lọc đánh giá hay suy nghĩ nào cả. Thấy vui vì biết nó như cái đỉnh núi mà mình có thể thấy và bước từng bước tới được, tin rằng một ngày đẹp trời nào đó – không phải 1 thì 5,10 năm nữa mình sẽ tới nơi.
Và tada, thứ tốt đẹp nhất bước ra từ khóa học – là sự chuyển hóa của bản thân vào 2 ngày cuối. Bắt đầu từ phiên coach cùng chị An ở giữa tuần, vào giai đoạn mình rớt cái đụp gặp phải chứng “ngải heo”, lúc nào cũng cảm thấy buồn ngủ trong khoảng 1 tháng gần đây, mặc dù ngày nào cũng ngủ 9-10 tiếng và tập yoga đều đều. Đó là phiên coaching đầu tiên mà mình – as a coachee, cảm thấy nặng đến như vậy. Để rồi khi sang tới 2 ngày học cuối cùng, là những ngày được “đả thông kinh mạch” – được cảm nhận và kết nối sâu với cảm xúc của bản thân. Trước đó cứ tưởng mình làm tốt câu chuyện thông minh cảm xúc lắm, mà đến 2 buổi học đó mới nhận ra là đó giờ mình mới chỉ làm được tốt câu chuyện nhận diện thôi, còn không làm được việc để nó ở đó, cảm nhận, không phán xét hay xua đuổi, và lắng nghe thông điệp rớt trong lòng. Nhận ra được combo dopamine “Thành tựu và giải quyết vấn đề cho mình động lực sống, và kết nối sâu với những cảm xúc đẹp cho mình cảm hứng sống”. Thấy vỡ òa vì những cảm xúc đẹp đó có mặt ở khắp nơi trong cuộc sống của mình, từ công việc, tập yoga, hay là thực hành coaching. Dù thoải mái hay khó chịu, chỉ cần mình nhận diện, gọi tên, và cho mình một khoảng lặng đủ dài để cảm xúc đó lan tỏa khắp cơ thể, là đã thấy trọn vẹn rồi.
Trong bài tập nhắm mắt tưởng tượng ngày cuối cùng của lớp học, mình thấy một con đường đất, với những bụi cỏ xanh 2 bên đường. Thấy nắng vàng, thấy tiết trời se lạnh của những ngày đầu thu ở miền bắc, thấy làn sương mỏng tan. Thấy mình nhắm mắt, đi chân trần, nhẹ nhàng bước đi. Thấy bình an và tự do vô cùng. Tự do không phải là muốn đi đâu thì đi, muốn làm gì thì làm, mà là sự tự do ở tâm trí – làm những điều đang làm vì đó là lựa chọn của mình, và tin vào những điều muốn tin vì mình đã chọn đeo cái lăng kính (paradigm) đó. Cho dù thế giới bên ngoài có diễn ra như thế nào, miễn là mình luôn kết nối được với cánh đồng cỏ bên trong. Lại rớt nước mắt vì thấy nó đẹp làm sao.
Biết ơn LCV, biết ơn anh chị lớp LCA8, vì một hành trình thật đẹp.
